Жақсы ауданының білім беру ұйымдарында
сабақты тоқтату кезінде қолайсыз ауа райы метеожағдайларының ұсынылатын көрсеткіштері
Төмендегі жағдайларда сабақ өткізу тоқтатылады:
Желдің жылдамдығы секундына кемінде 2 метр болғанда:
Желдің жылдамдығы секундына 2 метр және одан жоғары болғанда:
Сабақтар қатты көктайғақ кезінде тоқтатылады:
Боран күшейген және көру мүмкіндігі қиындаған жағдайда 1-11 сынытарда сабақ тоқтатылады.
Ғ.Әбдірахманұлы атындағы Қима
орта мектеп
Америка Құрама Штаттары
(ашық сабақ)
Өткізген: география пәні мұғалімі
Уалханов Н.Б.
Жаңа Қима, 2017жыл
Тақырыбы: Америка Құрама Штаттары
Мақсаты:
Білімділік: АҚШ –тың экономикалық- географиялық
жағдайының басты ерекшеліктерін ашу, геосаяси жағдайының әлемде алатын орнын
анықтау, табиғат жағдайлары мен табиғат ресурстары жөнінде
түсіну.
Дамыту: Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс
істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін
арттыру.
Тәрбиелік: Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу,
тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыру.
Болжамдап отырған нәтиже: АҚШ-тың экономикалық-географиялық жағдайымен танысқан тұлға.
Сабақтың типі: Жаңа білім беру сабағы
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: 1. Сұрақ-жауап. 3. Тірек-сызбамен жұмыс.
2. Әңгіме-дәріс. 4. Топпен жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті
тақта, қосымша деректер, оқулық,
карта т.б.
Сабақтың барысы:
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды
түгендеу, оқу құралдарын дайындатып, зейіндерін сабаққа аударту.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 1. Сұрақ-жауап.
1.
Америка тарихындағы алғашқы
экологиялық апат
2.
Америкадағы алғашқы отырықшы
мекен? 10 мың жыл бұрын Чикаго маңында п.б.
3.
Тас қайнатушылар деп
кімдерді айтады?
4.
Саны жағынан көп Солтүстік
Америкада мекендеген үндістер? алгонкиндер
5.
Вигвам деген не?
6.
Алгонкиндер қай аймақтарда
мекендеген? 1.Жоғары
көл Мичиган Гурон Онтарио Эри
7.
Мексика жерінің солтүстігін
мекендеген тайпа? Апачи тайпалары
8.
Жартастан көп қабатты үйлер
қашап салып, суармалы егіншілікпен айналысқан тайпа? (пуэбло)
9.
Мексика шығанағы жағалауының
ежелгі тұрғындары? (ольмектер)
10.
Еуропалықтар келгенге
дейінгі Америка жеріндегі аса ірі үш мемлекет? Ацтектер, майя, инктер
11.
Еуропалықтар келгенге
дейінгі үндістер саны? 40 млн
12.
Қай ғасырда Америкағы жұмыс
істеуге африкалықтар келе бастады? 16ғ
13.
Латифундия сөзінің мағынасы?
Кең, байтақ жер
14.
Митистер? Еуропалықтар мен
үндістер
15.
Мулаттар? Еуропалықтар мен
африкалықтар
16.
Самболар дегеніміз не?
Африкалықтар мен үндістер
17.
Америка аумағының игерілу
және қоныстану ерекшеліктеріне қарай қанша тарихи-географиялық аумаққа бөлді?
ІІІ. Жаңа сабақ.
1. Видео
2. Слайд арқылы түсіндіру
Мемлекет тарихы
ХVІ ғасырда Солтүстік
Америкаға еуропалықтар қоныс аудара бастады.
1607 ж Виргиния штатында
алғашқы қоныстар пайда болды.
ХVІІІ ғ. Құлдар саны
300мың ға жетті.
Иеліктердің көбісі
Ұлыбританияның иелігінде болды. 1763
жылы Ұлыбританияда шығарылған жарлықта Аппалачтан батысқа қарай жер
иеленуге тыйым салды. Бұл жарлыққа наразы болған қоныс аударушылар бірігіп,
1775 жылы Бостон қаласы маңында ағылшын әскерлерін талқандады.
Джордж Вашингтон басқарған
ұлт-азаттық күрес 1776 ж 4 шілдеде жаңа
мемлекет – АҚШ пайда болумен аяқталды.
3. Топпен жұмыс:
1-топ: экономикалық-географиялық жағдайы
2-топ: геосаяси жағдайы
3-топ: табиғат жағдайлары мен табиғат ресурстары тақырыбында оқулықтан
өздерінің түсініктерін қалыптастырады.
|
|
|
|
Табиғат жағдайларымен
ресурстары.
АҚШ жер бедерінде Батыста Кордильера
тау жүйесі орналасқан. Кордильераның ел аумағындағы ең биік шыңы – Мак-Кинли
тауы(6193м). Шығысында Апалач тауы
орналасқан. Биік таулы аудандар мен
тауаралық шөлдер ауыл шаруашылығына қолайсыз болып келді. Орталық бөлігінде Ұлы
және Орталық жазықтар жатыр. Мексика
шығанағы жағалауын мен Флорида түбегінің теңіз деңгейінен 100 м –ге дейінгі биіктіктегі
ойпатты жағалық жазықтар алып жатыр.
АҚШ жерінің климаты Алясканың солт
қаңтар айында 60 градусқа дейін төмендесе, оңт өлім аңғарында +57 градус
байқалады. Жауын шашын мөлшері 3000 мм-ге жетеді. Аляска бөлігінде суық болса,
Флорида штатында жыл бойы жаз болып тұрады.
АҚШ зардап шегетін табиғи апаттары
Таулы аудандарында жер сілкінісі болып тұрады. Жазық жерлерінде аңызақтар
мен құрғақшылықтар, күшті желдер мен құйын тәрізді қозғалатын дауылдар торнадо
жиі болып тұрады. Жәнеде күздің басында атлант мұхитынан соғатын күшті апатты
дауылдар болып тұрады.
АҚШ арқылы солт Американың ең ірі
өзені Миссисипи ағып өтеді. Өзендер елдің су жолы көлік қатынасы ретінде
қолайлы болып келеді.
АҚШ-тың табиғат ресурстары
Минералдық ресурстар |
Пайдалы қазбалардың орналасу заңдылықтарына байланысты, батыста магмалық, ал шығыста, шөгінді пайдалы қазбалар тараған. 30-дан астам штаттың аумағында көмір, Мексика шығанағы жағалауынан, Калифорния мен Аляскадан мұнай мен газдың аса маңызды кен орындары табылған. |
Энергетикалық ресурстар |
Елдегі ең ірі СЭС-тер тізбегі Теннеси мен Колумбия өзендерінде салынған. Колумбия өзеніндегі Гранд-Кули СЭС-і қуаттылығы жөнінен әлмдегі ең ірі станциялар қатарына жатады. |
Агроклиматтық ресурстар |
Бұл қоңыржай белдеудің барлық дерлік дақылдарын, сондай-ақ көптеген субтропиктік және тропиктік дақылдарды өсіруге мүмкіндік береді. |
Су ресурстары |
Негізінен шығыста шоғырланған. Олар энергетикалық маңызымен қатар, көлік қатынасында және егістік жерлерді суаруда пйдаланылады. |
Жер ресурсы |
Негізгі аумағының жартысына жуығы ауыл шаруашылығына жарамды жерлер. Орталық жазықта жыртылған жерлердің үлесі 80%-ға жуық. Аляска мен Кордильера орманға бай. |
4. Екі жұлдыз, бір тілек
5. Жаңа сабақты бекіту.
|
|
|
|
|
|
|
1 |
В |
А |
ш |
и |
н |
г |
т |
о |
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
М |
а |
к |
К |
и |
н |
л |
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
б |
Е |
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
К |
а |
л |
и |
ф |
о |
Р |
н |
и |
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
М |
и |
с |
с |
И |
с |
и |
п |
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
К |
о |
р |
д |
и |
л |
ь |
е |
р |
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
7 |
Ж |
А |
п |
о |
н |
и |
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
Қ |
ы |
т |
а |
й |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
Ұ |
л |
ы |
к |
ө |
л |
д |
е |
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10 |
Г |
Р |
а |
н |
д |
К |
у |
л |
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
А |
п |
п |
А |
л |
а |
ч |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12 |
Ө |
л |
і |
М |
а |
ң |
ғ |
а |
р |
ы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13 |
Ф |
И |
л |
А |
д |
е |
л |
ь |
ф |
и |
я |
|
|
|
|
14 |
М |
е |
к |
с |
и |
к |
а |
Ш |
ы |
ғ |
а |
н |
а |
ғ |
ы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
15 |
Т |
о |
Р |
н |
а |
д |
о |
|
|
|
|
|
|
16 |
Ә |
у |
л |
и |
е |
Л |
А |
в |
р |
е |
н |
т |
и |
й |
|
|
|
17 |
п |
р |
е |
з |
и |
д |
е |
н |
Т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
18 |
а |
ғ |
ы |
л |
ш |
ы |
н |
|
|
|
|
|
|
1. АҚШ-тың астанасы?
2. Кордильера тауының ең биік
нүктесі? (6193м)
3. АҚШ жері қанша сағаттық
белдеу бар?
4. ....... штатындағы Сеңгір
таулардың беткейінде жел күшін пайдаланып жұмыс істейтін дүниежүзіндегі ең
қуатты электрстансасылары орналасқан.
5. Солтүстік Америкадағы ең ірі
өзен?
6. Батыстағы ірі тау жүйесі?
7. 1945 жылы АҚШ қай елге атом бомбасын тастады?
8. Электр энергиясын өндіру
бойынша АҚШ қай елден қалып келеді?
9. Елдің Канадамен шекаралас
аймағында орналасқан, АҚШ-тығ «үшінші теңіз жағалауы» деп аталатын көлдер?
10. Колумбия өзеніндегі
............ су электрстансысы қуаттылығы жөнінен әлемдегі ірі стансылар
қатарына жатады.
11. АҚШ-тың шығысында орналасқан аласа тау?
12. Шілде айының ең жоғары температура байқалған
аймағы?
13. АҚШ мемлекетінің «бесігі» деп аталатын қаласы?
14. Мұнай мен газдың мол қоры
бар аймақ?
15. Ауаның қарқынды алмасуы
нәтижесінде болатын күшті желдер мен құйын тәрізді қозғалатын дауылдарды не деп
айтайды?
16. Қай өзен арқылы Ұлы көлдер
жағалауындағы теңіз порттарынан Атлант мұхитына шығуға болады?
17. Мемлекет басшысы?
18. Мемлекеттік тілі?
VІ. Үйге тапсырма беру. Үйге:
АҚШ
Бағалау:
№ |
Аты-жөні |
Үй жұмысы |
Топпен жұмыс |
Сөзжұмбақ |
Қорытынды
|
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|